اعضای هیات‌مدیره سندیکای شرکتهای تولیدکننده برق روز چهارشنبه نوزدهم اردیبهشت در دیدار با وزیر نیرو اهم مشکلات تولیدکنندگان غیر دولتی برق را مطرح کردند و خواستار حل آنها شدند.
رضا ریاحی نایب‌رییس هیات‌مدیره سندیکا در گفت‌و‌گویی درباره این دیدار چند ساعته، ضمن تعاملی خواندن فضای این جلسه، دغدغه‌های تولیدکنندگان برق در خصوص سازوکار جدید معاملات برق در بورس انرژی به عنوان بحث روز و نیز مشکل بازپرداخت وام‌های ارزی دریافت‌شده از صندوق توسعه ملی توسط نیروگاه‌های خصوصی را به عنوان دو موضوع اصلی و محوری در این جلسه ذکر کرد.
به گفته ریاحی، در ابتدای این نشست، وزیر نیرو عنوان کرد که هدف مورد نظر و رویکرد وزارت نیرو در موضوع نخست، افزایش حجم معاملات در بورس انرژی و کشف قیمت واقعی برق بر اساس سازوکار آزاد عرضه و تقاضا و رقابت است، به طوری که عمده معاملات در حال انجام در بازار عمده‌فروشی برق، به بورس انرژی منتقل شود تا نیروگاه‌ها بتوانند عمده نقدینگی مورد نیاز خود را از طریق بورس تامین کنند.
در این زمینه اعضای هیات‌مدیره سندیکا ضمن تاکید بر آن که کشف قیمت واقعی بر اساس رقابت سالم در بورس انرژی، خواست قلبی بخش خصوصی است، تصریح کردند که تحقق این امر مستلزم رعایت شرایط خاصی است و لذا باید اصلاحاتی در مدل اجراشده کنونی صورت گیرد تا آن هدف محقق شود.
ریاحی در ادامه این گفت‌وگو خاطر نشان کرد: نمایندگان سندیکا در این جلسه اعلام داشتند که شرکتهای توزیع نیروی برق، بر خلاف آنچه در ماهیت بورس انرژی مد نظر است، خریدار و مصرف‌کننده نهایی برق نیستند و ویژگی‌های یک خریدار واقعی را ندارند، چرا که الزامی برای خرید حجم مشخصی از برق تا یک موعد معین را ندارند، زیرا برق از طریق شبکه برای مصرف‌کنندگان آنها تامین می‌شود و هزینه‌های جاری آنان نیز به روالی خارج از بورس پرداخت می‌شود. بنابراین فشاری برای خرید از بورس بر آنها وارد نمی‌شود. این در حالی است که در سمت عرضه، نیروگاه‌ها تحت فشار تامین نقدینگی هستند و بایستی حداکثر تا قبل از پایان ماه به منظور پرداخت هزینه‌های جاری خود از جمله حقوق و دستمزدها و سایر نیازمندی‌های بهره‌برداری، به فروش برق در بورس و پذیرش قیمت‌های تحمیل‌شده از سوی شرکتهای توزیع تن بدهند. این موضوع موجب ناهمسان شدن شرایط خریدار و فروشنده در بورس می‌شود و به عنوان یک ایراد به سازوکار کنونی وارد است که باید برای رفع آن چاره‌اندیشی شود.
نایب‌رییس هیات‌مدیره سندیکا بحث لزوم اصلاح و متناسب‌سازی سقف نرخ انرژی در بازار عمده‌فروشی برق را از دیگر دغدغه‌های بیان‌شده توسط هیات‌مدیره سندیکا در این نشست ذکر کرد و افزود: در این دیدار همچنین عنوان شد، قیمت‌هایی که در حال حاضر در بورس شکل گرفته، بر مبنای قیمت سقف بازار در سال قبل است. از طرفی در سال جدید با افزایش حقوق و دستمزدها و تورم بالا برای تامین تجهیزات مواجه هستیم، در نتیجه باید نرخ‌ها از جمله نرخ سقف بازار در اولین فرصت افزایش پیدا کند تا قیمت‌ها در بورس انرژی هم متناسب با شرایط روز و متاثر از نرخ سقف بازار عمده‌فروشی برق در سال جدید باشد.
از دیگر دغدغه‌های مطرح‌‌شده توسط نمایندگان سندیکا در این دیدار، مساله تعدادی از نیروگاه‌ها بود که هنوز موفق به بازگشت سرمایه اولیه خود نشده‌اند. ریاحی در این باره گفت: اگر چه که شاید تا حدی قیمت‌هایی که در حال حاضر در بورس شکل گرفته، برای پرداخت هزینه‌های جاری برخی نیروگاه‌ها کافی باشد، اما قطعا پاسخگوی بازگشت سرمایه‌گذاری‌های کلانی که برای احداث نیروگاه‌ها انجام شده، نخواهد بود. بنابراین در این دیدار، از سوی هیات‌مدیره سندیکا اعلام شد، ضروری است درباره راهکارهایی از طریق بورس انرژی و یا دیگر شیوه‌ها برای بازگشت سرمایه احداث نیروگاه‌ها نیز تدابیری اندیشیده شود.
به گفته نایب‌رییس هیات‌مدیره سندیکا، در این دیدار درباره میزان منطقی تزریق نقدینگی توسط شرکت توانیر در بورس انرژی نیز بحث و تبادل نظر صورت گرفت. در این خصوص، هیات‌مدیره سندیکا اشاره داشتند که اگر تزریق پول در بورس انرژی به همان میزان نقدینگی پرداخت‌شده در بازار برق طی سال گذشته یعنی20 همت باشد، درآمد عملیاتی نیروگاه‌ها دچار نقصان خواهد شد. طبیعی است که که این مساله باعث می‌شود صورت‌های مالی شرکت‌ها با زیان بیشتر مواجه شود و شرکتهای نیروگاهی نمی‌توانند در مقابل سهامداران خود پاسخگو باشند. بنابراین لازمه جلوگیری از این مساله و دستیابی نیروگاه‌ها به درآمد عملیاتی بیش از سال گذشته یا حداقل برابر با آن، بایستی افزایش تزریق نقدینگی در بورس انرژی بیش از میزان نقدینگی تزریق‌شده در بازار در سال گذشته باشد.
ریاحی در ادامه عنوان داشت: بحث تداوم و استمرار تزریق نقدینگی به مبادلات برق در بورس انرژی نیز در این جلسه مطرح شد که در این باره پیشنهاد کردیم همان طور که در قراردادهای بازار برق پیش‌بینی شده بود که به نفع نیروگاه‌ها یک اعتبار اسنادی (LC) داخلی گشوده شود، برای این که تزریق نقدینگی از سوی شرکت توانیر در بورس انرژی هم به صورت منظم تداوم داشته باشد و قیمت‌های بورس تحت شرایط مختلف تزریق نقدینگی از سوی توانیر، دچار نوسان نشود. یک بانک عامل به وکالت از طرف توانیر، تزریق پول به شرکتهای توزیع در بورس را برعهده بگیرد تا تزریق پول در بورس به روش ثابت و منظم انجام شود. به این ترتیب نهایتا بر اساس قراردادی که بین بانک و شرکت توانیر منعقد می‌شود، این امکان وجود دارد که در انتهای هر سال، تسویه‌حساب‌های نهایی فی‌مابین شرکت توانیر و بانک انجام شود.
رضا ریاحی در بخش دیگری از گزارش خود از این جلسه، اظهار داشت: علاوه بر موضوعات مرتبط با بورس انرژی، مساله سرمایه‌گذارانی که دارای بدهی به صندوق توسعه ملی هستند هم مطرح و اعلام شد طی دو سال گذشته بررسی کارشناسی مفصلی توسط نیروگاه‌های بدهکار و سندیکا با همکاری شرکت مادر برق حرارتی و دفتر تنظیم مقررات آب و برق درباره این موضوع صورت گرفته و راهکارهای مختلفی برای برون‌رفت از این مشکل تدوین شده است که پیشنهاد شد در جلسه بعدی با وزیر محترم نیرو این راهکارها ارائه شود تا پس از بررسی، مساعدت لازم برای حل این مساله صورت گیرد.
ریاحی در ادامه، از استقبال و همراهی وزیر نیرو برای حل مشکلات عنوان‌شده خبر داد و افزود: در این دیدار، تاکید هیات‌مدیره سندیکا بر آن بود که به منظور تعامل بیشتر بین بخش خصوصی و بخش دولتی صنعت برق، به بخش خصوصی امکان مشارکت بیشتری در تصمیم‌سازی‌های صنعت برق داده شود که این موضوع نیز مورد استقبال وزیر نیرو قرار گرفت و برای برگزاری جلسات بیشتر با بخش خصوصی تولیدکننده برق و استفاده از نظرات و پیشنهادهای آنان برای رفع مشکلات این بخش، قول مساعد دادند. ایشان همچنین ابراز امیدواری کردند که نتیجه این تعاملات، شرایط مساعدی برای ورود هر چه بیشتر بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق فراهم کند.
در این راستا ضمن اعلام همکاری سندیکا برای تحقق این موضوع، برگزاری جلسه مجددی بین وزیر نیرو و هیات‌مدیره این تشکل، طی کمتر از ده روز آینده، برای ارائه جزییات بیشتری درباره پیشنهادهای سندیکا در خصوص بورس انرژی و بازپرداخت بدهی‌های ارزی نیروگاه‌ها به صندوق توسعه ملی و سایر مشکلات بخش خصوصی نیروگاهی در دستور کار قرار گرفت و هماهنگ شد.