جلسه نخست کمیسیون بیمه و مالیات سندیکا در سال جاری، به منظور بررسی نحوه اصلاح آیین‌نامه اجرایی تبصره (5) ماده (17) قانون مالیات بر ارزش افزوده و همچنین بررسی نحوه برخورداری نیروگاه‌های سیکل ترکیبی احداث‌شده در مناطق کمترتوسعه‌یافته از معافیت‌های مالیاتی، بیست‌وششم فروردین ماه، به صورت برخط برگزار شد.
در بخش ابتدایی این نشست، به مکاتبه سندیکا با مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی کلان برق و انرژی وزارت نیرو در خصوص بهره‌مندی واحدهای مختلف نیروگاه‌های احداث‌شده در مناطق کمترتوسعه‌یافته از ظرفیت‌های ماده (159) قانون برنامه پنجم توسعه و ماده (132) قانون مالیات‌های مستقیم اشاره و تاکید شد که وزارت صمت، در آبان ماه سال 1402 طی نامه‌ای به رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور و با استناد به مصوبه کمیسیون تخصصی شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی (مورخ 1401/11/11)، عنوان کرده که به منظور اعمال معافیت مالیاتی موضوع این ماده برای فازهای توسعه‌ای واحدهای تولیدی موجود، می‌بایست تاریخ بهره‌برداری هر محصول به تفکیک هر فاز توسعه، در جدولی در پروانه بهره‌برداری درج شود.
از این رو پیشنهاد شد سندیکا، موضوع بهره‌مندی فازهای مختلف واحدهای نیروگاه‌های سیکل ترکیبی در مناطق کمتر‌توسعه‌یافته را که مطابق با ماده (159) قانون برنامه پنجم توسعه و ماده (132) قانون مالیات‌های مستقیم هستند، از مسیر وزارت نیرو پیگیری کند.
در ادامه این جلسه، مشکلات پیش رو در اجرای «آیین‌نامه اجرایی تبصره (5) ماده (17) قانون مالیات بر ارزش افزوده» مورد بررسی قرار گرفت و تاکید شد که بر اساس قانون مالیات بر ارزش افزوده، افراد ماقبل انتهای زنجیره باید توسط اشخاص پایان زنجیره تسویه شود.
بر همین اساس، عنوان شد که سندیکا باید پیگیری‌های لازم را به منظور تخصیص بخشی از منابع مالی حاصل از فروش برق به تسویه مالیات بر ارزش افزوده اشخاص ماقبل انتهای زنجیره انجام دهد، هر چند این مساله همچنان در اجرا، با مقاومت جدی شرکت‌های توزیع به عنوان خریداران عمده برق در بورس انرژی مواجه است.
در بخش دیگری از جلسه با تاکید بر این که نیروگاه‌ها به واسطه عدم استرداد مالیات بر ارزش افزوده خود، با مشکلات عدیده ای مواجه هستند، تصریح شد: سالانه ده‌ها همت نقدینگی صنعت برق بابت مالیات بر ارزش افزوده از شرکت‌های توزیع دریافت و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌شود، در حالی که بر اساس قانون، بخشی از این نقدینگی می‌تواند در قالب بازگشت ارزش افزوده افراد داخل زنجیره به صنعت بازگردانده شده و صرف انجام تعمیرات نیروگاهی و یا توسعه زیرساخت‌های تولید برق شود.
بر این اساس پیشنهاد شد، نیروگاه‌ها ارزش افزوده را در معاملات بورس از شرکت‌های توزیع دریافت کنند تا از این طریق ضمن رعایت قانون، امکان دریافت مطالبات نیروگاه‌ها در مسیری هموارتر و تهاتر اعتبار مالیاتی آن‌ها فراهم شود. در این باره خاطر نشان شد، با استناد به بند (3) ماده (4) آیین نامه اجرایی تبصره (5) ماده (17) قانون مالیات بر ارزش افزوده که در آن تاکید شده «اعتبار مالیاتی شرکت‌های ماقبل انتهای زنجیره حسب درخواست قابل استرداد با انتقال با رعایت ماده ۸ قانون می‌باشد»، مکاتبه‌ای با وزارت نیرو انجام و تاکید شود که ارزش افزوده اشخاص ماقبل زنجیره باید یک ماه پس از پایان هر فصل بر اساس سامانه مودیان توسط اشخاص انتهای زنجیره تسویه شود و اگر ارزش افزوده مازادی داشتند، آن را به سازمان امور مالیاتی پرداخت کنند.
علاوه بر این، ماده (5) آیین‌نامه مذکور با موضوع «شناسه کالا» نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت. در این ماده عنوان شده که شرکت‌ها باید از طریق توانیر شناسه کالای خود را به سازمان امور مالیاتی اعلام کنند. بر این اساس پیش از این، از سوی سندیکا به توانیر پیشنهاد شده که آیین‌نامه به‌نحوی اصلاح شود که سازمان امور مالیاتی مکلف شود برای کالای برق و آب دو شناسه عمومی با ارزش افزوده و دو شناسه با نرخ صفر تعریف کنند، تا اشخاص ماقبل انتهای زنجیره متناسب با نیازشان نسبت به صدور صورتحساب الکترونیکی اقدام کنند.
در ادامه، با تاکید بر آن که اصلاحات انجام‌شده بر روی این آیین‌نامه مشمول موارد ذکرشده است، ابزار امیدواری شد، با امضا و تایید سه وزیر اقتصاد، نفت و نیرو بخش زیادی از مشکلات نیروگاه‌ها در حوزه مالیات بر ارزش افزوده حل شود. همچنین تصریح شد: اصلاح و اجرای دقیق این آیین‌نامه مستلزم همراهی شرکت‌های نفتی هم هست.
در پایان بررسی این موضوع، مقرر شد پیشنهادهای سندیکا در خصوص اصلاح آیین‌نامه اجرایی تبصره (5) ماده (17) قانون مالیات بر ارزش افزوده بر اساس نظرات اعضای کمیسیون بیمه و مالیات جمع‌بندی و برای بخش مربوطه در شرکت مدیریت شبکه برق ایران ارسال شود.